Από τη διάγνωση στη θεραπεία

Για την τελική διάγνωση της νόσου, εκτός από τα κλινικά και τα απεικονιστικά ευρήματα είναι απαραίτητη η λήψη δείγματος ιστού ή κυτταρολογικού υλικού (αναλόγως της περίπτωσης) από την περιοχή του όγκου, από εξειδικευμένο κλινικό γιατρό1.

Το δείγμα ιστού, γνωστό ως «βιοψία», τοποθετείται σε ειδικό διάλυμα για να διατηρηθεί και εν συνεχεία υφίσταται ειδική τεχνική επεξεργασία για να μπορέσει να εξετασθεί στο μικροσκόπιο υπό τη μορφή ιστολογικών τομών από εξειδικευμένο γιατρό, τον παθολογοανατόμο2.

Η παθολογοανατομική (ιστολογική) εξέταση περιλαμβάνει διάφορα στάδια και είναι πολύ σημαντική για την διασφάλιση της καλής ποιότητας των εξεταζόμενων ιστολογικών τομών, η οποία θα υποστηρίξει την αξιόπιστη διάγνωση2,3,4.

Ο παθολογοανατόμος εξετάζει τη μορφολογία του ιστού στο μικροσκόπιο σε συνδυασμό με ειδικές εξετάσεις (ανοσοϊστοχημικές χρώσεις) και λαμβάνοντας υπόψιν τα κλινικά δεδομένα καταλήγει στη διάγνωση και ταξινόμηση του νεοπλάσματος2,5.

Επί διάγνωσης κακοήθους νεοπλάσματος και ανάλογα με τα κλινικά ευρήματα, ο παθολογοανατόμος πραγματοποιεί ειδικές εξετάσεις στο υλικό της βιοψίας2,5. Οι εξετάσεις αυτές αφορούν βιοδείκτες που σχετίζονται με τη βιολογία του καρκίνου και μπορούν να δώσουν πολύτιμες πληροφορίες για τον όγκο και τη διαχείριση της ασθενούς6.

a17 2

Με βάση την παθολογοανατομική εξέταση, τα κλινικά και απεικονιστικά ευρήματα και λαμβάνοντας υπόψη και τις προσωπικές προτιμήσεις κάθε ασθενούς, επιλέγεται η καταλληλότερη θεραπεία7.

Η αποτελεσματική θεραπεία ξεκινάει από την ορθή διάγνωση2,5. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντική η συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εμπλεκόμενων ειδικοτήτων δηλαδή του παθολογοανατόμου, του επεμβατικού ακτινολόγου, του χειρουργού και του ογκολόγου5.

Οι υποδοχείς οιστρογόνων (ER) και προγεστερόνης (PR) και η HER2 πρωτεΐνη αποτελούν τους βιοδείκτες που χρησιμοποιούνται στην διάκριση των διαφορετικών υπότυπων  του καρκίνου του μαστού, καθορίζουν την πρόγνωση (πόσο επιθετικός είναι ο καρκίνος) και την επιλογή θεραπείας5.

Η εντατική έρευνα στο πεδίο του καρκίνου του μαστού, έχει αναδείξει και άλλους βιοδείκτες για την επιλογή θεραπείας με χαρακτηριστικό παράδειγμα την έκφραση του βιοδείκτη PD-L1 στον τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού, τον πιο επιθετικό υπότυπο, για την επιλογή των ασθενών που ωφελούνται από την ανοσοθεραπεία8.

Ο χειρουργός/ογκολόγος ενδέχεται να ζητήσει και ειδικές μοριακές εξετάσεις που μπορεί να χρειαστούν αναλόγως της περίπτωσης και θα προσφέρουν επιπλέον πληροφορίες για την επιλογή θεραπείας7.

Βιβλιογραφία
  1. World Health Organisation, 2021. Cancer: Diagnosis and Treatment. [online] Available at: <https://go.roche.com/who_bc> [Last accessed June 2023]
  2. College of American Pathologists, 2020. Practical Guide to Specimen Handling in Surgical Pathology. [pdf] College of American Pathologists. Available at: <https://go.roche.com/path_guide> [Last accessed June 2023].
  3. Anatomical Pathology Patient Interest Association, 2021. Learn more about APPIA. [online] Available at: <https://go.roche.com/appia> [Last accessed June 2023].
  4. Harbeck N. Nat Rev Dis Primers (2019)5 :66.
  5. FDA-NIH Biomarker Working Group, 2021. BEST (Biomarkers, Endpoints and other Tools). [pdf] FDA-NIH Biomarker Working Group. Available at: <https://go.roche.com/best>
  6. Cardoso, F., Kyriakides, S., Ohno, S., Penault-Llorca, F., Poortmans, P.,  Rubio, I.T., Zackrisson, S. and Senkus E., 2019. Early breast cancer: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up. Annals of Oncology, [e-journal] 30(8), pp. 1194-1220. https://go.roche.com/doi_mdz173.
  7. Schmid P, et al. New Engl J Med. 2018.