Διαγνωστική Μαστογραφία

Διαγνωστική Μαστογραφία

Dr. Αθηνά Βούρτση, Ιατρός – Ακτινοδιαγνώστρια Μαστού

Ιδρυτική Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Απεικόνισης Μαστού

Ευρωπαϊκή Σύνδεσμος και Μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Dense Breast 

Εισαγωγή

Ο καρκίνος του μαστού είναι μια ασθένεια βιολογικά και κλινικά ετερογενής, που εμφανίζεται με διαφορετικούς ιστολογικούς και μοριακούς τύπους, και παρουσιάζει διαφορετική ανταπόκριση στις θεραπείες. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί παγκοσμίως τη πρώτη κατά σειρά κακοήθεια αριθμώντας περίπου 2,1 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις και σχεδόν 627.000 θανάτους που σχετίζονται με τη νόσο. H συχνότητα εμφάνισης συνεχώς αυξάνεται, και στην Ελλάδα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου σε γυναίκες ηλικίας 40-55 ετών. Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας 6.000 γυναίκες ετησίως θα εμφανίσουν καρκίνο του μαστού και 1.500 γυναίκες θα χάσουν τη ζωή τους.

Ποιοι είναι οι γνωστοί επιβαρυντικοί παράγοντες;

Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα:

• η γενετική προδιάθεση,
• διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα των ενδογενών ορμονών (εμμηναρχή σε μικρή ηλικία, καθυστερημένη εμμηνόπαυση, ατεκνία, αυξημένη ηλικία πρώτης τεκνοποίησης, γέννηση λιγότερων παιδιών και θηλασμός μικρότερης διάρκειας),
• η εξωγενής πρόσληψη ορμονών (χρήση αντισυλληπτικών και θεραπεία ορμονικής αποκατάστασης),
• ο τρόπος ζωής (υψηλή κατανάλωση αλκοόλ, κάπνισμα και έλλειψη σωματικής άσκησης), διάφορα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά (αυξημένο βάρος, πρόσληψη βάρους μετά την ενηλικίωση και συγκέντρωση σπλαχνικού λίπους),
• η αυξημένη πυκνότητα μαστών και οι αλλοιώσεις υψηλής επικινδυνότητας συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Ισχύει τελικά αυτό που γνωρίζουμε, ότι όσο νωρίτερα εντοπιστεί ο καρκίνος του μαστού, τόσο ευκολότερα θεραπεύεται;

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι όσο πιο γρήγορα εντοπιστεί ο καρκίνος του μαστού, τόσο υψηλότερο είναι και το ποσοστό επιβίωσης της γυναίκας. Όσο νωρίτερα διαγνωστεί ένας καρκίνος, τόσο πιο πιθανό είναι να περιοριστεί μόνο στον μαστό, προσφέροντας στην ασθενή λιγότερο επιθετική θεραπεία και πλήρη ίαση από τη νόσο. Το μέγεθος της κακοήθειας, ο ιστολογικός και μοριακός τύπος και η επέκταση στους λεμφαδένες αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες για την πρόβλεψη της πρόγνωσης. Ένα διηθητικό πορογενές καρκίνωμα μικρότερο των 2cm χωρίς διηθημένους λεμφαδένες (στάδιο Ι) έχει άριστη επιβίωση που ξεπερνά το >98% σε σύγκριση με το 86% για το στάδιο ΙΙ της νόσου (με 1-3 θετικούς μασχαλιαίους λεμφαδένες  και μέγεθος του πρωτοπαθούς όγκου να κυμαίνεται ανάμεσα σε 2,1cm έως 5cm).

Τι είναι μαστογραφία; Γιατί πρέπει μια γυναίκα να κάνει μαστογραφία;

Η μαστογραφία είναι ακτινολογική μέθοδος η οποία επιτρέπει την απεικόνιση της μορφολογίας και της δομής των ανατομικών στοιχείων του μαστού, καθώς και τυχόν παθολογικών αλλοιώσεων σε αυτόν. Ανάμεσα στις απεικονιστικές εξετάσεις που έχουμε στην διάθεσή μας, η μαστογραφία παραμένει η καταλληλότερη εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Οι επιστήμονες δεν μπορούν να διακρίνουν ποια γυναίκα θα νοσήσει και ποια όχι· συνεπώς, ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης της νόσου είναι η έγκαιρη διάγνωσή της, η οποία επιτυγχάνεται με τη μαστογραφία που μας δίνει τη δυνατότητα να ανιχνεύσουμε τις κακοήθεις που εμφανίζονται με την μορφή in situ καρκίνωμα (DCIS), αλλά και τους διηθητικούς καρκίνους σε προ-κλινικό στάδιο, όταν δηλαδή η γυναίκα δεν παρουσιάζει κλινικά ευρήματα.

Πώς έχει συμβάλει μέχρι σήμερα η μαστογραφία στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και στη μείωση της θνησιμότητας;

Στη βιβλιογραφία υπάρχουν εννέα τυχαιοποιημένες μελέτες προληπτικού πληθυσμιακού ελέγχου, που έχουν αποδείξει ότι ο προληπτικός έλεγχος με μαστογραφία μειώνει τη θνησιμότητα από τη νόσο κατά 30-40%. Μια άλλη σημαντική μελέτη που αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα της προληπτικής μαστογραφίας στην αντιμετώπιση της νόσου δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cancer το 2019 και ανέδειξε ότι οι γυναίκες που συμμετείχαν σε προγράμματα προληπτικού μαστογραφικού ελέγχου είχαν 49% λιγότερες πιθανότητες να αποβιώσουν από τη νόσο στη διάρκεια της ζωής τους. Συνεπώς, η προληπτική μαστογραφία σώζει ζωές!

Πότε, πόσο συχνά και μέχρι ποια ηλικία είναι σωστό μια γυναίκα να κάνει μαστογραφία;

Η διεθνής ιατρική κοινότητα προτείνει σε γυναίκες που δεν έχουν κανέναν ιδιαίτερο προδιαθεσικό παράγοντα η πρώτη μαστογραφία να γίνεται περίπου στην ηλικία των 35 ετών, η οποία μάλιστα χρησιμοποιείται στους μελλοντικούς ελέγχους ως εξέταση αναφοράς.

Από την ηλικία των 40 ετών και μετά τόσο οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες όσο και η Ελληνική Εταιρεία Απεικόνισης Μαστού (www.hbis.gr) προτείνουν η μαστογραφία να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Να τονίσω πως όσο μεγαλώνει η γυναίκα τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες να εμφανίσει τη νόσο.

Η ετήσια αυτή επανάληψη της εξέτασης θα πρέπει, σύμφωνα με επιστημονικές συστάσεις, να γίνεται έως ότου η γυναίκα φτάσει το 72ο έτος της ηλικίας της. Μετά την ηλικία αυτή ο έλεγχος του μαστού με μαστογραφία προτείνεται ανά διετία. Ο θεράπων γιατρός είναι αυτός που μπορεί να συνεκτιμήσει τους παράγοντες κινδύνου χωριστά για κάθε γυναίκα και να κρίνει αναλόγως.

Το διάστημα του ενός έτους θεωρείται διεθνώς ασφαλές χρονικό διάστημα, εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, όπως όταν υπάρχει κίνδυνος πάνω από 20% σύμφωνα με τα μοντέλα προσδιορισμού κινδύνου να αναπτυχθεί καρκίνος μαστού, όπου τότε απαιτείται τακτικότερος και εξατομικευμένος έλεγχος.

Πόσα είδη μαστογραφίας υπάρχουν; Και ποιες οι διαφορές τους;

Η μαστογραφία είναι ακτινογραφία χαμηλής δόσης που απεικονίζει τα φυσιολογικά ανατομικά στοιχεία και τυχόν παθολογικές αλλοιώσεις του μαστού. Πρόκειται για την ενδεδειγμένη μέθοδο διάγνωσης καρκίνου του μαστού.

Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι μαστογραφίας:

• Αναλογική μαστογραφία

Πρόκειται για τον πρώτο τύπο που εφαρμόστηκε για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, ενώ σήμερα η χρήση της έχει περιοριστεί σημαντικά.

• 2D ψηφιακή μαστογραφία

Αποτελεί την εξέλιξη της αναλογικής μαστογραφίας και, τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και στη χώρα μας, έχει αντικαταστήσει την αναλογική μαστογραφία. Η ψηφιακή μαστογραφία υπερτερεί έναντι της αναλογικής, προσφέροντας υψηλότερη ευκρίνεια, διακριτική ικανότητα και χαμηλότερη δόση ακτινοβολίας.

• 3D τομοσύνθεση

Πρόκειται για μια νεότερη τεχνολογία κατά την οποία λαμβάνονται τομογραφικές τομές καλύπτοντας όλο το πάχος του μαστού από διαφορετικές γωνίες προσφέροντας την τρισδιάστατη απεικόνισή του. Η τεχνική της τομοσύνθεσης προσφέρει ακόμα υψηλότερη διαγνωστική αξία συμβάλλοντας στη διάγνωση περιπτώσεων άτυπης εμφάνισης καρκίνου που συχνά δεν είναι ορατοί στην ψηφιακή μαστογραφία.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τη διαδικασία της μαστογραφίας;

Ότι η ήπια πίεση που ασκείται στον μαστό για μερικά δευτερόλεπτα είναι αναγκαία, διότι μειώνεται η δόση της ακτινοβολίας, η ποιότητα της εικόνας είναι καλύτερη και συνακόλουθα καταλήγει στην ορθότερη διάγνωση. Θα πρέπει, επίσης, να θυμούνται οι εξεταζόμενες την ημέρα της επίσκεψης να έχουν αποφύγει τη χρήση κρέμας σώματος που περιέχει ταλκ ή τη χρήση αποσμητικού, ενώ σε κάθε επίσκεψη είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προσκομίζουν όλες τις τυχόν παλαιότερες μαστογραφίες προς σύγκριση.

Για τις γυναίκες με ενθέματα σιλικόνης υπάρχει περιορισμός ή κίνδυνος;

Τα κυριότερα ζητήματα όσον αφορά τα ενθέματα σιλικόνης σε σχέση με τη μαστογραφία είναι τα ακόλουθα:

• Κίνδυνος μη ανίχνευσης καρκίνου λόγω επισκίασης από τα ενθέματα.
• Περισσότερες λήψεις κατά τη διενέργεια της μαστογραφίας ή της τομοσύνθεσης.
• Κίνδυνος ρήξης του ενθέματος.
• Σπανιότατα, η ανάπτυξη αναπλαστικού λεμφώματος.
• Η διενέργεια μαγνητικής μαστογραφίας (MRI) ανά διετία μετά τα πρώτα 3 χρόνια από την τοποθέτηση των ενθεμάτων θεωρείται ιδιαιτέρως χρήσιμη.
• Πρόσφατη μελέτη εξετάζει την αιτιολογική συσχέτιση ανάμεσα στα ενθέματα και τον αυξημένο κίνδυνο υποτροπών σε ασθενείς με καρκίνο μαστού.

Πόσο επώδυνη είναι η εξέταση της μαστογραφίας και πόσο διαρκεί;

Κατά τη διενέργεια της μαστογραφίας ασκείται για λίγα δευτερόλεπτα ήπια πίεση στον μαστό, η οποία είναι διαχειρίσιμη, ενώ ο μέσος όρος διάρκειας της εξέτασης είναι περίπου 10 λεπτά.

Είναι επικίνδυνη η έκθεση στην ακτινοβολία;

Η εξέταση δεν είναι επικίνδυνη, αφού οι σημερινοί, νέου τύπου ψηφιακοί μαστογράφοι εκπέμπουν πολύ μικρή δόση ακτινοβολίας, η οποία δεν υποβάλλει σε κίνδυνο την υγεία της εξεταζόμενης. Επιπροσθέτως τονίζεται ότι στη διεθνή βιβλιογραφία δεν υπάρχει άμεση τεκμηρίωση πως η δόση ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται στη μαστογραφία προκαλεί καρκίνο μαστού ή οποιαδήποτε άλλη βλάβη στην υγεία των γυναικών οι οποίες διανύουν την τέταρτη δεκαετία της ζωής τους. Η δόση που λαμβάνει μια γυναίκα από την ετήσια μαστογραφία είναι ισοδύναμη με 13 ημέρες παραμονής σε φυσικό περιβάλλον ή αντιστοιχεί στην ακτινοβολία που λαμβάνουμε από ένα αεροπορικό ταξίδι μικρής διάρκειας.

Ποιες προδιαγραφές πρέπει να καλύπτουν τα κέντρα που διενεργούν μαστογραφίες; Πώς θα επιλέξουμε πού θα πάμε να κάνουμε μαστογραφία;

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια μονάδα διαγνωστικής απεικόνισης μαστού πρέπει να τηρεί τα παρακάτω:

• Πραγματοποίηση τουλάχιστον 1.000 μαστογραφιών κατ’ έτος.
• Κατοχή ειδικού εξοπλισμού για διαγνωστική μαστογραφία και υπερηχογράφημα και κατάλληλες συνθήκες εμφάνισης.
• Τήρηση των φυσικο-τεχνικών προδιαγραφών των κατευθυντήριων γραμμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Ο τεχνολόγος μαστού που πραγματοποιεί τη μαστογραφία πρέπει να έχει τουλάχιστον 40 ώρες ειδικής εκπαίδευσης της τεχνικής για μαστογραφία και να λαμβάνει μέρος σε τμήματα αξιολόγησης της ποιότητας και σε ενημερωτικά σεμινάρια.
• Πρόσληψη ενός εκπαιδευμένου ακτινολόγου με τουλάχιστον 60 ώρες ειδικής εκπαίδευσης, ο οποίος θα διαβάζει τουλάχιστον 500 μαστογραφίες κατ’ έτος.

Όλος ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται για τη μαστογραφία, όπως είναι η λυχνία του μαστογράφου και το σύστημα μεταφοράς της εικόνας πρέπει να υποβάλλεται σε αυστηρό έλεγχο σχετικά με τη διατήρηση της ποιότητας προτού χρησιμοποιηθεί και πρέπει να διατηρούνται τα βέλτιστα ποιοτικά επίπεδα εφόσον αυτός βρίσκεται σε λειτουργία.

Έχουν βάση οι ανησυχίες ότι η μαστογραφία έχει περιορισμούς και μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να δώσει λανθασμένη διάγνωση;

Βεβαίως· θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι ένα ποσοστό 8%-12% των καρκίνων δεν απεικονίζεται στη μαστογραφία. Στους πυκνούς μαστούς δυσχεραίνεται η ανίχνευση του καρκίνου, καθώς η πυκνότητα της κακοήθειας είναι παρόμοια με τον μαζικό ιστό έτσι, ενδέχεται να διαφύγει μια κακοήθεια χωρίς αποτιτανώσεις/επασβεστώσεις (άλατα ασβεστίου), καθώς κρύβεται στον ιστό του μαστού μειώνοντας έτσι σημαντικά την ευαισθησία και την ακρίβεια της μαστογραφίας. Αυτό το φαινόμενο αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης ενδιάμεσων καρκίνων, κάτι που συνδέεται με αυξημένο μέγεθος του όγκου κατά την διάγνωση, μεγαλύτερη συχνότητα διήθησης των λεμφαδένων, και γενικότερα χειρότερη πρόγνωση.

Τι είναι οι πυκνοί μαστοί και πώς επηρεάζουν την απόδοση της μαστογραφίας;

Το ζήτημα των πυκνών μαστών έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις, που συνεχίζονται ακόμη, καθώς αναγνωρίζεται ο περιορισμός των πυκνών μαστών στην διάγνωση καρκίνου του μαστού. Ο πυκνός μαστός ορίζεται σύμφωνα με την αναλογία ινοαδενικού ιστού με το λίπος, που κυμαίνεται στο περίπου 40% στις γυναίκες 40-74 ετών.

Παρότι οι πυκνοί μαστοί θεωρούνται κάτι φυσιολογικό, πλήθος επιστημονικών δεδομένων έχει αποδείξει ότι οι γυναίκες με ετερογενώς πυκνούς και εξαιρετικά πυκνούς μαστούς διατρέχουν κίνδυνο 2 έως 4 φορές μεγαλύτερο να αναπτύξουν διηθητικό καρκίνο σε σχέση με τις γυναίκες με λιπώδεις μαστούς. Λόγω της κλινικής της σημασίας, η πυκνότητα του μαστού πρόσφατα ενσωματώθηκε στα μοντέλα προσδιορισμού του κινδύνου ανάπτυξης της νόσου Tyrer-Cuzick και Breast Cancer Surveillance Consortium.

Πώς είναι σωστό να γίνεται ο προληπτικός έλεγχος σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς;

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι περιορισμοί της μαστογραφίας στις γυναίκες με πυκνούς μαστούς, προωθείται μια στρατηγική συμπληρωματικών διαγνωστικών προσεγγίσεων. Το υπερηχογράφημα μαστού, το αυτοματοποιημένο υπερηχογράφημα (ABUS) και η μαγνητική μαστογραφία έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν τη διάγνωση διηθητικών καρκίνων χωρίς μετάσταση στους λεμφαδένες, οι οποίοι διαφορετικά δεν θα είχαν διαγνωστεί από τη μαστογραφία λόγω της αυξημένης πυκνότητας των μαστών.

Ποιος είναι ο ρόλος του υπερηχογραφήματος μαστού;

Πρόκειται για μια συμπληρωματική εξέταση ανίχνευσης καρκίνου του μαστού η οποία χρησιμοποιεί υπερήχους για να δημιουργήσει απεικόνιση του μαστού. Χάρη στην τελευταία πρόοδο της τεχνολογίας, εξασφαλίζεται εξέταση υψηλής ποιότητας και χαμηλού κόστους, χωρίς να είναι απαραίτητη η χρήση σκιαγραφικού μέσου ή η έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία.

Το υπερηχογράφημα μαστού έχει θεσπιστεί ως υποχρεωτική συμπληρωματική εξέταση σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς.

Στο άρθρο με τίτλο Screening Breast Ultrasound Using Handheld or Automatic Technique in Women with Dense Breasts , το οποίο δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Journal of Breast Imaging, ερευνήθηκαν περισσότερες από 400.000 εξετάσεις υπερηχογραφήματος μαστού σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς. Τόσο το κλασικό υπερηχογράφημα όσο και το αυτοματοποιημένο υπερηχογράφημα ανέδειξαν τη διάγνωση 2-3 επιπλέον περιπτώσεων καρκίνου, αδιάγνωστου από τη μαστογραφία, ανά 1.000 γυναίκες που εξετάστηκαν. Περίπου το 90% των καρκίνων που ανιχνεύθηκαν στον υπέρηχο ήταν διηθητικά καρκινώματα χωρίς μετάσταση στους λεμφαδένες, δηλαδή του είδους με την καλύτερη πρόγνωση.

Πότε ξεκινά ο έλεγχος σε γυναίκες με κληρονομική προδιάθεση;

Οι γυναίκες με κληρονομική προδιάθεση ανήκουν σε ομάδες υψηλής επικινδυνότητας και εντάσσονται σε προγράμματα εντατικού προληπτικού ελέγχου. Σε εξειδικευμένα κέντρα προτείνεται ο αυξημένος έλεγχος των γυναικών αυτών, ο οποίος περιλαμβάνει:

• την αυτοεξέταση των μαστών από την ηλικία των 20 ετών·
• την κλινική εξέταση μία ή δύο φορές τον χρόνο
• τον προληπτικό ετήσιο έλεγχο με μαγνητική μαστογραφία από την ηλικία των 25-35 ετών ή 5 έτη νωρίτερα από τη διάγνωση της νόσου σε συγγενικό πρόσωπο και ετήσια μαστογραφία από την ηλικία των 30 ετών. Σε περίπτωση που η γυναίκα αδυνατεί να κάνει μαγνητική μαστογραφία, είναι απαραίτητο να ακολουθεί υπερηχογράφημα μαστών το οποίο προτείνουμε να διενεργείται στο μεσοδιάστημα του εξαμήνου από τη μαστογραφία.

Η μαγνητική μαστογραφία μαστών (MRI)

Η μαγνητική μαστογραφία δεν χρησιμοποιεί ιονίζουσα ακτινοβολία και η ανίχνευση του καρκίνου δεν επηρεάζεται από την πυκνότητα του μαστού. Παρ’ όλα αυτά, η MRI απαιτεί τη χρήση σκιαγραφικού μέσου με βάση το γαδολίνιο, καθώς οι καρκίνοι γίνονται ορατοί κυρίως λόγω  της ενίσχυσης του σκιαγραφικού (λόγω της αυξημένης ροής αίματος σε σχέση με τους φυσιολογικούς ιστούς).

Η MRI έχει αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμη σε νεαρές γυναίκες που είναι φορείς των γονιδίων του κληρονομούμενου καρκίνου του μαστού BRCA1 & BRCA2. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της MRI στις γυναίκες αυτές που έχουν αφενός πυκνούς αλλά και ακτινοευαίσθητους μαστούς είναι η υψηλή ευαισθησία στην ανίχνευση διηθητικού καρκινώματος. Άλλες ενδείξεις της MRI είναι η παρακολούθηση γυναικών με πυκνούς μαστούς και διάγνωση καρκίνου μαστού, και ο έλεγχος γυναικών με προθέματα σιλικόνης, ιδίως όταν υπάρχει υπόνοια ένδο- ή έξω-καψικής ρήξης.

Πώς συμβάλλει το DenseBreast-Info/Europe στην ενημέρωση των γυναικών και ποια είναι η συμμετοχή σας σε αυτό;

Το DenseBreast-Info/Europe και το European Breast Density Educational Coalition ιδρύθηκαν το 2018, κερδίζοντας το ενδιαφέρον των διεθνών μέσων. Αναπτύσσοντας περιεχόμενο με επίκεντρο την Ευρώπη, καλύπτονται οι ανάγκες των Ευρωπαίων παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, με τη συμβολή Ευρωπαίων ειδικών στις εξετάσεις μαστού. Η Dr. Βούρτση ηγείται της ένωσης ως σύνδεσμος της DBI στην Ευρώπη και λειτουργεί σαν ένας από τους 18 εκπροσώπους της απεικόνισης μαστού από 15 χώρες.

Η ιστοσελίδα, που αναπτύχθηκε περαιτέρω προσφάτως, παρέχει ενημερωμένη πληροφόρηση για τους πυκνούς μαστούς, ενώ περιλαμβάνει έναν χάρτη με συγκριτική ανάλυση των οδηγιών απεικόνισης μαστού σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, κατατοπιστικές συχνές ερωτήσεις με παραπομπές και εξηγήσεις για επιπλέον απεικονιστικές εξετάσεις.

Ποιο είναι το όραμα σας για το μέλλον της απεικόνισης μαστού;

Το όραμα μου για το μέλλον της απεικόνισης μαστού είναι να υιοθετήσουμε εξατομικευμένη διαγνωστική παρακολούθηση, ανάλογα με τον ατομικό κίνδυνο της κάθε γυναίκας. Να προσφέρουμε συμπληρωματική εξέταση με υπερηχογράφημα στις γυναίκες με ετερογενώς πυκνούς ή εξαιρετικά πυκνούς μαστούς, ενώ στις γυναίκες με ατομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού καθώς και σε γυναίκες που ανήκουν σε ομάδες υψηλής επικινδυνότητας να παρέχουμε MRI συνδυαστικά της μαστογραφίας, ανεξαρτήτως πυκνότητας μαστού.

Όταν η MRI δεν είναι διαθέσιμη, μια εναλλακτική οφείλει να είναι το υπερηχογράφημα μαστού, καθώς βελτιώνει την πιθανότητα ανίχνευσης καρκίνων σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς και αρνητική μαστογραφία. Τέλος, να υιοθετεί ευρύτερα η έγκαιρη διάγνωση της νόσου συμβάλλοντας στην σημαντική μείωση της θνησιμότητας στην χώρα μας.

Βιβλιογραφία

1. Ferlay J, Colombet M, Soerjomataram I, et al. Cancer incidence and mortality patterns in Europe: Estimates for 40 countries and 25 major cancers in 2018. Eur J Cancer 2018; 103: 356-387
2. Tabar L, Vitak B, Chen TH, Yen AM, Cohen A, Tot T, Chiu SY, Chen SL, Fann JC, Rosell J, Fohlin H, Smith RA, Duffy SW. Swedish two-county trial: impact of mammographic screening on breast cancer mortality during 3 decades. Radiology. 2011;260: 658-63.
3. Bakker MF, de Lange SV, Pijnappel RM, et al. Supplemental MRI Screening for Women with Extremely Dense Breast Tissue. N Engl J Med 2019; 381: 2091-2102
4. Berg WA & Vourtsis A. Screening Breast Ultrasound Using Handheld or Automated Technique in Women with Dense Breasts J Breast Imaging, 2019; 1(4): 283. doi:10.1093/jbi/wbz055
5. Vourtsis A & Berg WA. Breast density implications and supplemental screening. Eur Radiol. 2019; 29(4): 1762-1777. doi: 10.1007/s00330- 018-5668-8
6. McCormack VA & dos Santos Silva I. Breast density and parenchymal patterns as markers of breast cancer risk: a meta-analysis. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2006; 15: 1159-1169
7. Perry N, Broeders M, de Wolf C, Törnberg S, Holland R, von Karsa L. European guidelines for quality assurance in breast cancer screening and diagnosis. Fourth edition–summary document. Ann Oncol. 2008; 19(4): 614-22.
8. Berg WA, Rafferty EA, Friedewald SM, Hruska CB, Rahbar H. Screening Algorithms in Dense Breasts: AJR Expert Panel Narrative Review. AJR Am J Roentgenol. 2020.
9. Evans DG, Astley S, Stavrinos P, Harkness E, Donnelly LS, Dawe S, Jacob I, Harvie M, Cuzick J, Brentnall A, Wilson M, Harrison F, Payne K, Howell A.  Improvement in risk prediction, early detection and prevention of breast cancer in the NHS Breast Screening Programme and family history clinics: a dual cohort study. Southampton (UK) 2016.
10. Mandelson MT, Oestreicher N, Porter PL, White D, Finder CA, Taplin SH, White E. Breast density as a predictor of mammographic detection: comparison of interval- and screen-detected cancers. J Natl Cancer Inst. 2000;92: 1081-7.