Τι είναι ο καρκίνος του μαστού;

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι καρκίνου του μαστού και κάθε τύπος αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο.

Ο γιατρός μπορεί να σας μιλήσει για την κατάσταση των υποδοχέων του καρκίνου του μαστού. Αυτό περιγράφει εάν ο όγκος μπορεί να αναγνωρίσει σήματα που λένε στα κύτταρα του όγκου να αναπτυχθούν. Οι πιο συχνοί τύποι της κατάστασης των υποδοχέων είναι1,2:

  • Θετικός για υποδοχείς οιστρογόνων ή ER++
  • Θετικός για υποδοχείς προγεστερόνης ή PR++
  • Θετικός για HER2 ή HER2++

Η κατάσταση των υποδοχέων ενός όγκου βρίσκεται από ένα δείγμα καρκινικών κυττάρων που λαμβάνεται από τον όγκο (αυτό ονομάζεται βιοψία). Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η γνώση της κατάστασης των υποδοχέων σημαίνει ότι η ομάδα υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να κατανοήσει καλύτερα τον τύπο του καρκίνου του μαστού που έχει το άτομο και να επιλέξει την καλύτερη θεραπεία για να δώσει σε κάθε ασθενή τις καλύτερες πιθανότητες καταπολέμησης του καρκίνου3. 

Τι είναι ο θετικός για υποδοχείς οιστρογόνων (ER++) και ο θετικός για υποδοχείς προγεστερόνης (PR++) καρκίνος του μαστού;

Περίπου 80 από τους 100 καρκίνους του μαστού είναι ER++ και 65 από τους 100 είναι PR++. Αυτό σημαίνει ότι τα καρκινικά κύτταρα στη βιοψία έχουν υποδοχείς για τις ορμόνες οιστρογόνο και προγεστερόνη4.

Τι είναι ο θετικός για HER2+ (HER2++) καρκίνος του μαστού;

Μια κατάσταση υποδοχέα HER2++ σημαίνει ότι οι υποδοχείς HER2+ υπερεκφράζονται στην επιφάνεια των κυττάρων του καρκίνου του μαστού. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένας ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός υποδοχέων2.

Οι υποδοχείς HER2+ λένε στα κύτταρα να αναπτυχθούν, οπότε η παρουσία πάρα πολλών από αυτούς τους υποδοχείς μπορεί να προκαλέσει την πολύ γρήγορη ανάπτυξη ενός κυττάρου και την έναρξη της ανάπτυξης ενός όγκου2. 

Τι είναι ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού ή TNBC;

Η διάγνωση του τριπλά αρνητικού καρκίνου του μαστού σημαίνει ότι οι τρεις πιο συνηθισμένοι τύποι υποδοχέων που είναι γνωστό ότι προάγουν την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού (οιστρογόνο, προγεστερόνη και HER2+) δεν υπάρχουν στον όγκο5,6. Ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού εμφανίζεται σε περίπου 10–20 από κάθε 100 διαγνωσμένες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού και μπορεί ορισμένες φορές να είναι πιο επιθετικός και δυσκολότερο να αντιμετωπιστεί7.

her2diagram

Σημείωση: Τα κύτταρα του καρκίνου του μαστού (μεγάλοι μπλε κύκλοι) μπορεί να έχουν διαφορετικούς υποδοχείς (μικρά μπλε τετράγωνα, μπλε τρίγωνα ή μικροί μπλε κύκλοι) στην επιφάνειά τους που λαμβάνουν σήματα που λένε στα κύτταρα να αναπτυχθούν (μοβ).
Εάν ο καρκίνος του μαστού είναι τριπλά αρνητικός, δεν υπάρχει κανένας από τους συνηθισμένους υποδοχείς, δυσκολεύοντας τη θεραπεία του.

AdobeStock 285166830 2
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού;

Δεν είναι πλήρως κατανοητό τι κατευθύνει την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού, αλλά υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες ενός ατόμου να νοσήσει, τα οποία ονομάζονται παράγοντες κινδύνου. Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου είναι οι εξής8:

  • Οικογενειακό ιστορικό

Ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού είναι σχεδόν διπλάσιος στις γυναίκες με έναν στενό συγγενή (γονιό, αδέλφια ή παιδί) με καρκίνο του μαστού. Ωστόσο, 8 στις 10 γυναίκες με στενό συγγενή με καρκίνο του μαστού δεν θα εκδηλώσουν ποτέ οι ίδιες καρκίνο του μαστού.

  • Γονίδιο BRCA

Οι γυναίκες με σφάλμα στο γονίδιο BRCA έχουν περίπου 1 στις 2 πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού.

  • Υψηλά επίπεδα φυλετικών ορμονών

Η παρουσία υψηλών επιπέδων ορμονών όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη διπλασιάζει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού μετά την εμμηνόπαυση.

  • Η λήψη από τους στόματος αντισυλληπτικών ή θεραπείας υποκατάστασης ορμονών. Περιέχουν συνθετικές φυλετικές ορμόνες.
  • Παχυσαρκία
  • Κατανάλωση οινοπνεύματος
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του μαστού;

Ορισμένα από τα σημεία και τα συμπτώματα του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνουν τα εξής9:

  • Όζος στον μαστό
  • Αλλαγή στο μέγεθος ή στο σχήμα του μαστού
  • Πτύχωση του δέρματος ή πάχυνση στον ιστό του μαστού
  • Θηλή που έχει γυρίσει προς τα μέσα (ανεστραμμένη)
  • Εξάνθημα (που μοιάζει με έκζεμα) στη θηλή
  • Έκκριμα από τη θηλή
  • Διόγκωση ενός λεμφαδένα στη μασχάλη
  • Πόνος ή δυσφορία στον μαστό που δεν φεύγει

Ο όζος στον μαστό είναι το πιο συχνό σύμπτωμα του καρκίνου του μαστού. Οι περισσότεροι όζοι του μαστού δεν είναι καρκίνος, αλλά είναι σημαντικό να ελέγξετε οτιδήποτε είναι ασυνήθιστο με τον γιατρό σας.

Ποιες επιλογές θεραπείας είναι διαθέσιμες για τον καρκίνο του μαστού;

Εάν τα κύτταρα του καρκίνου έχουν υποδοχείς ορμονών οιστρογόνου ή προγεστερόνης, ο γιατρός μπορεί να συστήσει φάρμακα ορμονοθεραπείας. Αυτός ο τύπος φαρμάκων βοηθά στην επιβράδυνση ή τη διακοπή της ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων με υποδοχείς ορμονών, αποκόπτοντας ή μειώνοντας τα επίπεδα των ορμονών οιστρογόνου και προγεστερόνης στον οργανισμό1,4.

Οι ορμονοθεραπείες (ορισμένες φορές γνωστές ως ενδοκρινικές θεραπείες) μπορεί να προσφέρουν την καλύτερη θεραπεία για καρκίνους του μαστού που είναι ER++ ή PR++. Ωστόσο, εάν ο όγκος δεν είναι θετικός για αυτούς τους υποδοχείς, η ορμονοθεραπεία είναι απίθανο να λειτουργήσει4. Επιπλέον, ορισμένοι καρκίνοι μπορεί να γίνουν πιο ανθεκτικοί στην ορμονοθεραπεία με την πάροδο του χρόνου, κάτι που σημαίνει ότι αυτές οι θεραπείες μπορεί να σταματήσουν να έχουν αποτέλεσμα10.

Υπάρχουν φάρμακα που στοχεύουν ειδικά σε καρκίνους HER2++. Τα στοχευμένα φάρμακα είναι θεραπείες που μπορούν να προσβάλλουν τα κύτταρα του καρκίνου του μαστού χωρίς να βλάψουν τα φυσιολογικά κύτταρα. Ένας τύπος στοχευμένης θεραπείας που μελετάται τη δεδομένη στιγμή είναι η θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα. Αυτές οι θεραπείες αποκλείουν τους υποδοχείς HER2+ και διακόπτουν την ανάπτυξη του όγκου11.

Ορισμένες φορές, τα στοχευμένα φάρμακα λειτουργούν ακόμη και όταν τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα δεν έχουν δράση. Ορισμένα στοχευμένα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν άλλους τύπους θεραπείας να δράσουν καλύτερα12.

Οι επιστήμονες και οι γιατροί προσπαθούν να βρουν νέες επιλογές θεραπείας για άτομα που έχουν διαγνωστεί με TNBC. Καθώς τα κύτταρα του όγκου δεν έχουν κανέναν από τους πιο συνηθισμένους υποδοχείς, οι κοινές θεραπείες όπως η ορμονοθεραπεία και τα φάρμακα που στοχεύουν στον HER2+ δεν θα δρουν στον TNBC7. Η υπάρχουσα έρευνα στοχεύει να βρει άλλους, νέους τρόπους να σταματήσει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.

Η χρήση της χημειοθεραπείας για την αντιμετώπιση του TNBC εξακολουθεί να είναι μια καλή επιλογή. Ουσιαστικά, ο TNBC μπορεί να ανταποκριθεί ακόμη καλύτερα στη χημειοθεραπεία στα πρώιμα στάδια από πολλές άλλες μορφές καρκίνου7. Συχνά χρησιμοποιείται ένα μείγμα θεραπειών για τον TNBC, στις οποίες περιλαμβάνεται η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία και η χειρουργική επέμβαση. Για γυναίκες με TNBC που έχουν μετάλλαξη BRCA και των οποίων ο καρκίνος δεν ανταποκρίνεται πλέον στην κοινή χημειοθεραπεία για τον καρκίνο του μαστού, μπορεί να χρησιμοποιηθούν φάρμακα πλατίνας ή αναστολείς PARP13.

Για τα άτομα με διάγνωση TNBC, καθώς και για τα άτομα των οποίων η θεραπεία για ER++ ή PR++ καρκίνο του μαστού έχει σταματήσει να λειτουργεί, οι κλινικές μελέτες μπορεί να παρέχουν πρόσθετες επιλογές, επιπλέον της καθιερωμένης θεραπείας. Σε αυτές μπορεί να συγκαταλέγονται η ανοσοθεραπεία του καρκίνου.

Η ανοσοθεραπεία του καρκίνου βοηθά το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού να καταπολεμήσει τον καρκίνο. Παρότι τα ανοσοκύτταρα μπορούν να βρουν και να θανατώσουν τα μη φυσιολογικά κύτταρα, τα καρκινικά κύτταρα συχνά βρίσκουν τρόπους να προστατευτούν από την επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η ανοσοθεραπεία του καρκίνου στοχεύει να υπερνικήσει αυτές τις προστασίες, ώστε τα ανοσοκύτταρα να εξακολουθήσουν να μπορούν να βρουν και να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα14.

Ο γιατρός θα πρέπει να μπορεί να σας συμβουλέψει σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές θεραπείας.
AdobeStock 292689270
Βιβλιογραφία
  1. Breastcancer.org, 2020. Hormone Receptor Status. [online] Available at: <https://go.roche.com/3t0kn> [Last accessed June 2023].
  2. Breastcancer.org, 2020. HER2+ Status. [online] Available at: <https://go.roche.com/her2_bc> [Last accessed June 2023].
  3. American Cancer Society, 2021. Breast Cancer Hormone Receptor Status. [online] Available at: <https://go.roche.com/bc_hrstatus> [Last accessed June 2023].
  4. Breastcancer.org, 2020. How to Read Hormone Receptor Test Results. [online] Available at: <https://go.roche.com/bc_hormonestatus>  [Last accessed June 2023].
  5. Cancer Research UK, 2020. Triple negative breast cancer. [online] Available at: <https://go.roche.com/triplenegative_bc> [Last accessed June 2023].
  6. Foulkes, W. D., Smith, I. E. and Reis-Filho, J. S., 2010. Triple negative breast cancer. The New England Journal of Medicine, [e-journal] 363(20), pp. 1938-1948. http://doi.org/10.1056/NEJMra1001389. 
  7. National Breast Cancer Foundation Inc. 2019. Triple Negative Breast Cancer. [online] Available at: <https://go.roche.com/9ofzc> [Last accessed June 2023].
  8. Cancer Research UK, 2019. Breast cancer risk. [online] Available at: <https://go.roche.com/bc_riskfactors> [Last accessed June 2023].
  9. Breastcancer.org, 2018. Symptoms and Diagnosis. [online] Available at:  <https://go.roche.com/bc_symptoms> [Last accessed June 2023].
  10. Fan, W., Chang, J. and Fu, P., 2015. Endocrine therapy resistance in breast cancer: current status, possible mechanisms and overcoming strategies. Future Medicinal Chemistry, [e-journal] 7(12), pp. 1511–1519. https://doi.org/10.4155/fmc.15.93.
  11. National Breast Cancer Foundation Inc. 2019. Targeted Therapy. [online] Available at: <https://go.roche.com/bc_targetedtherapy> [Last accessed June 2023].
  12. American Cancer Society, 2021. Treating breast cancer. [online] Available at: <https://go.roche.com/bc_treatment> [Last accessed June 2023].
  13. American Cancer Society, 2021. Treatment of triple negative breast cancer. [online] Available at: <https://go.roche.com/triplenegative_treatment> [Last accessed June 2023].
  14. Cancer Research UK, 2021. What is immunotherapy? [online] Available at: <https://go.roche.com/bc_immunotherapy> [Last accessed June 2023].